Jeśli myślimy o dodatkowym dochodzie, który ma podreperować budżet domowy wiejskiego gospodarstwa, najłatwiej rozważać rozpoczęcie hodowli kur lub królików. Dziś o królikach słów kilka - podpowiemy, o czym pamiętać, by rosły zdrowo i mnożyły się, przynosząc nam pieniądze.
Królicze mięso
Królicze mięso jest rarytasem, ale w Polsce popularne nie jest. Jak podają statystyki, Polak średnio zjada około pół kilograma mięsa króliczego rocznie, co najczęściej oznacza, że nie zjada go wcale lub prawie wcale, a statystykę zapełniają smakosze, którzy królicze mięso uwielbiają. Jak mówią, królicze mięso jest jednym z najlepszych, ma bardzo mało tłuszczu i jest niezwykle smaczne.
W Polsce chów królików na większą skalę starano się wprowadzić od lat 80 XX wieku, gdy mięsa - delikatnie mówiąc - brakowało. Ale tradycje hodowania królików są znacznie starsze. W latach powojennych w wielu gospodarstwach, a nawet przy domkach na przedmieściach miast można było spotkać ażurowe budowle wielkości niedużego kredensu, w których hodowano króliki. Jednak nawet w tych domostwach mięso królicze jadano tylko sporadycznie.
Nie przyjęła się też na większą skalę hodowla propagowana w latach 80. Dziś jednak coraz więcej osób poszukuje ,,nowych'' źródeł białka, które przez nasze organizmy jest przerabiane innymi szlakami metabolicznymi. Wtedy sięgamy po owoce morza, egzotyczne mięso lub... po króliki. Tym bardziej, że mięso królicze charakteryzuje się niską zawartością cholesterolu, jest bogate w witaminy i mikroelementy. Króliki są zwierzętami nieuciążliwymi w hodowli i - podobnie jak kury - nie wymagają dużych nakładów finansowych. Króliki można także oprawiać dla futra, ale najczęściej robi się to na dużych wyspecjalizowanych fermach.
Rasy królików
Eksperci dzielą rasy królików na mięsne, mięsno-futerkowe, futerkowe i wełniste. Króliki dzielimy także według wielkości na:
- rasy duże powyżej 5,5 kg np.: Belgijski Olbrzym Biały lub Szary, Olbrzym Srokacz, Baran Francuski.
- rasy średnie od 3,5-5,5kg np.: Niebieski Wiedeński, Sznycel Wielki, Francuski Srebrzysty.
- rasy małej poniżej 3,5 kg np.: Holenderski, Podpalany.
Spośród ras należących do typu użytkowego mięsnego eksperci najczęściej wskazują, aby wybierać jedną rasę - jest nią baran francuski. Jeśli chodzi o rasy futerkowo-mięsne zalecane jest aż 5 ras - biała polska średnia, niebieska wiedeńska, biała wiedeńska, szynszyl, srebrzysta francuska. Gdy chcemy decydować się na rasy futerkowe najbardziej zalecana jest rasa czarna podpalana, z a królików wełnistych: angorska biała. Jednak w chowie przydomowym zdecydowanie najczęściej hodujemy króliki na mięso.
Króliczarnia
Króliczarnia to miejsce, gdzie hodujemy króliki - najczęściej jest to drewniana budowla w formie starego kredensu, na który składają się osobne drewniane klatki lub sama budowla jest przedzielona na drobniejsze klatki.
Pamiętać należy, że klatki muszą być suche, czyste, widne i - oczywiście - szczelne. Bez względu na to czy decydujemy się na chów na wolnym powietrzu czy w pomieszczeniu musimy królikom zapewnić dobry dostęp powietrza. Jeśli na poważnie zajmiemy się hodowlą królików wtedy potrzebne nam będą i klatki letnie i klatki zimowe czyli znajdujące się w pomieszczeniu.
Króliki lubią ciepło - optymalna temperatura dla chowu tych zwierząt wynosi 18 st. C. Zwierzęta - podobnie jak kury, ale także i... ludzie - lubią także słońce, trzeba więc zapewnić im nie tylko miejsce ciepłe, ale i widne.
Klatki na świeżym powietrzu muszą być zadaszone - króliki nie lubią bowiem ani deszczu, ani ostrego światła, ani też nie mogą być trzymane bezpośrednio na słońcu.
Aby zapewnić skuteczny odpływ moczu daje się podwójną podłogę. Dolna podłoga powinna być szczelna i lekko pochylona, górna podłoga zbita z listewek znajdującej się w odległości 1,5 cm jedna od drugiej. W zimie należy zapewnić dużą ilość ściółki.
Przy wyborze klatek trzeba wziąć pod uwagę nie tylko specjalizację hodowli (skóry/mięso), ale także rasę zwierząt.
Optymalnie dobrze jest utrzymywać króliki po 2–3 szt., co pozwala nie tylko na zwiększoną kontrolę w stadzie, ale także pozwala łatwo zaobserwować schorzenia uszu, czy reagować na wzajemne agresywne zachowania.
Dobrze jest króliki na mięso utrzymywać w dużych klatkach, dzięki czemu mają zapewnione dużo ruchu, co wpływa pozytywnie na jakość mięsa. Ważne jest także, aby zwierzęta grupowane były według rasy, wieku i płci. Zapobiega to upadkom spowodowanym m.in. przez zagryzienia.
Karmienie królików
Króliki zjedzą prawie wszystko z roślinnych komponentów, które najczęściej dostępne są w gospodarstwach. Jak informują eksperci, króliki można żywić paszami gospodarskimi, a mianowicie ziarna zbóż: jęczmień, pszenica, owies, kukurydza, otręby, nasiona roślin strączkowych po uprzednim namoczeniu, czerstwe pieczywo, pasze objętościowe: siano, susze z motylkowych roślin, okopowe: marchew, buraki pastewne i cukrowe oraz zielonki. Podając zwierzętom pasze gospodarskie należy pamiętać o dodatku mieszanek witaminowo-mineralnych. Oczywiście, króliki można także żywić granulatem pełno porcjowym który można kupić w sklepie, ale... pamiętajmy o tym, że im lepiej i w bardziej urozmaicony sposób karmione jest zwierzę, im zdrowsze i bardziej różnorodne ma pożywienie tym jego mięso jest smaczniejsze.
Jak więc widzimy, jeśli zaczynamy od kilku zwierząt, to bardzo często mogą się one wyżywić nieomal ,,przy'' gospodarstwie. Gdy planujemy hodowlę na większą skalę - trzeba pomyśleć o tym, że paszy dla królików będziemy potrzebować odpowiednio więcej. Warto więc wtedy albo pod tym kątem przygotować ogródek, albo sięgnąć po wartościowe dla zwierząt rośliny hodowane u sąsiadów.
Rozmnażanie
Króliki są płodne - doskonale znane w naszym języku określenie, że coś ,,mnoży się jak króliki'' oznacza szybki przyrost. W zasadzie tylko jesienią, wraz ze skracającym się dniem i nadchodzącym chłodem, króliki przejawiają mniejszą aktywność rozrodczą. Jadnak, jak wskazują eksperci, przyjmuje się, że między wykotem a następnym pokryciem samicy powinno upłynąć nie mniej niż 4-6 tygodni.
Króliki rodzą się nagie i ślepe. Są one w pierwszych dniach życia zdane na swoją matkę, a czasem na hodowcę, gdyż zdarza się, że samica wywlecze swoje małe z gniazda i wtedy, bez pomocy hodowcy, młode króliczę zginie. Młode króliki są niedołężne i powinny zostać przy matce 5-7 tygodni.
Pamiętajmy też, że króliki, w zależności od rasy, rosną dłużej lub krócej. Na ogół szybciej rosną króli ras małych, dłużej zaś rosną króliki, które jako osobniki dorosłe osiągają duże rozmiary.
Użytkowanie rozpłodowe samicy wynosi 1,5 - 3 lat, a samca 3-4 lat w zależności od intensywności użytkowania. Młode samice przeznaczone do rozpłodu rozsadza się do klatek pojedynczo nie później niż 1 miesiąc przed zamierzonym terminem krycia - musimy się z tym liczyć i zapewnić odpowiednio duża liczbę klatek.
Ciąża trwa od 29 do 31 dni, niekiedy przeciąga się do pełnych 5 tygodni. Najczęściej samica rodzi 6-8 królicząt.
Czystość przede wszystkim
Króliki, jak większość zwierząt, lubią higienę, więc nie będziemy mogli się ociągać i trzeba zarezerwować czas na codzienne sprzątanie. Tym bardziej - że brak higieny może powodować trudne choroby zwierząt. Potrzebna jest dezynfekcja klatek, sprzętu oraz szczepienia przeciwko chorobom wirusowym.
Trzy najtrudniejsze choroby królików to myksomatoza i kokcydioza oraz pomór królików.
- Myksomatoza - podlega obowiązkowi zwalczania z urzędu. Objawia się ona na zapaleniu spojówek, wyciek z oczu, obrzęk uszu, głowy, kończyn, podbrzusza i zewnętrznych narządów rodnych. Królików chorych nie leczy się, natomiast króliki zdrowe szczepi się zapobiegawczo. Króliki chore oraz podejrzane o zakażenie należy odizolować od innych osobników oraz poddać uśpieniu, a zwłoki zutylizować, ponieważ są one nadal źródłem zakażenia. Aby zapobiegać chorobie należy zabezpieczyć klatki i pomieszczenia przed komarami w okresie lipiec - październik.
- Kokcydioza - jest chorobą pasożytniczą, wywoływaną przez pierwotniaki. Króliki są senne, mają matową sierść, nie mają apetytu. Zakażenie następuje przez przewód pokarmowy.
- Pomór królików - choroba wirusowa zwalczana z urzędu, chorych królików nie leczy się. Zapobieganie pomorowi królików polega na szczepieniu wszystkich zwierząt w momencie odsadzenia od samic i ponownie szczepienie po 6 miesiącach jeśli zostają do dalszej hodowli.
Zainteresował Cię ten temat? Więcej znajdziesz na portalu KalendarzRolnikow.pl